Arap Edebiyatında Şuubiyye

Şuubiyye, İslami Fetihlerin Akabinde Arapların Hakimiyetine Giren Bölgelerdeki Fars, Türk, Rum, Kıpti, Süryani Vs. Asıllı Tebaaya Bilhassa Emeviler Devrinde Uygulanan Baskı Siyasetine Tepki Olarak Ortaya Çıkan Ve Siyasi, Edebi, Yönleri Bulunan Karşı Bir Hareketin Mensuplarına Verilen İsimdir. İslamiyet'İn, Arap Yarımadasında Siyasi Bir Güç Olarak Ortaya Çıkışla Birlikte Araplar Fethettikleri Topraklarda Yeni Dinleri İslam'I, Dilleri Arapça'Yı Ve Kültürel Değerlerini Gayet Seri Bir Şekilde Yaymaya Başlamışlardı. Ancak Bu İhtişam Ve İmkana Rağmen Onların Büyük Bir Devlet Kurabilecek Ne İdari Gelenekleri Ne De Tecrübeleri Vardı. O Nedenle Tebaalarındaki Tecrübeli Yabancı Unsurlarla İşbirliği Yapmak Zorunda Kalmışlar Ve Onlardan Meslek Sahibi Zümrelerin, Kurdukları Devletin Bazı İdari Mevkilerine Gelmelerine Rıza Göstermişlerdi. Bununla Birlikte Araplar, Arap Şiirinde Hala Muhafaza Edilen Putperest Dönemin Geleneklerinde İfadesini Bulan "Kabile Asabiyeti"Ne (Arap Irkçılığına) Tam Manasıyla Bağlı Olduklarından Tebaanın Arap Asıllı Olmayan Müslüman Kesimine Yani "Mevali"Ye Zaman Zaman İkinci Sınıf Vatandaş Muamelesi Yapıyorlardı. Kuşkusuz Arapların "Mevali"Ye Karşı Gösterdikleri Kibir Ve Onları Aşağılayıcı Davranışlar, Mevaliyi Araplara Karşı Örgütleyen Ve İslam Tarihinde "Şuubiyye Hareketi" Diye Bilinen Bir Tepkiyi Doğurmakta Fazla Gecikmedi. Bu Eser, Emevi İdaresinin Son Yıllarında Patlak Veren Ve Abbasiler Devri Boyunca Doğuda; Endülüs Emevilerinin İdaresinde De Batıdaki İslam Dünyasında Yaklaşık Beş Asır Boyunca Başta Edip Ve Şairler Olmak Üzere Çeşitli Kitleleri Bünyesinde Barındırıp İdareci Sınıfa Karşı Örgütleyen Ve Arap Asıllı Olmayan Kavimlerin Araplardan Üstün Olduklarını Mübalağalı Bir Şekilde Savunup Bir Irk Çatışmasına Zemin Hazırlayan Şuubiyye Hareketinin Klasik Dönemde En Canlı Devresini Yaşadığı Asırlardaki Edep Mahsullerini Tahlil Ederek Edebiyat Tarihindeki Yerini Belirlemekte; Ayrıca Böyle Bir Hareketin İslam Tarihinde Açtığı Siyasi Ve İçtimai Yaraların Zamanla Nelere Mal Olduğunu Gözler Önüne Sermektedir.-