Chardin Seyahatnamesi İstanbul, Osmanlı Toprakları, Gürcistan, Ermenistan, İran

Chardin Seyahatnamesi 1686’Da Yayinlandigindan Bu Yana Seyahatname Türünün Klasikleri Arasinda Yer Aldi. Chardin İlk Dogu Yolculuguna 1664’Te Çikmis, Ama Bu Kitabin Konusunu Olusturan Yolculugu Ortagi M. Raisin İle 10 Kasim 1671’De İzmir’E Gitmek Üzere Livorno’Da Bulusmalariyla Basliyor. Yolculuklari Üç Ülkeyi; Osmanli İmparatorlugu, Gürcistan Ve İran’İ Kapsiyor. Chardin Osmanli İmparatorlugu Hakkinda Genel Bir Bilgi Vermeyi İddia Etmiyor. Buna Karsilik Kapitülasyonlarin Yenilenmesi Konusunda Fransiz-Osmanli Müzakerelerinde Edirne’De Osmanli Sarayinda Bulunmasini Firsat Bilerek Bu 17. Yüzyilin İkinci Yarisinda Osmanli İmparatorluguyla Hiristiyan Avrupa’Nin İliskileri Hakkinda Bir Genel Bakis Sagliyor. Chardin’İ Burada Özel Kilan Nokta Olaylarin Basit Aktarimindan Ziyade Yorumlarindadir. Seyyahlarin Metinlerinde Oldugu Kadar, Resmi Veya Gayri-Resmi Raporlarda Su Veya Bu Olay Kendinden Geçmis Bir Sultanin, Hirçin Bir Haremagasinin, Tamahkâr Bir Vezirin Veya Fanatik Bir Müftünün Kaprisleri Olarak Aktarilirken, Chardin, Muhtemelen Var Olan Bütün Faktörlerin Ötesinde Üç Kitaya Uzanan Ve İçte Ve Dista Son Derece Karmasik Sorunlarla Mücadele Eden Gerçek Bir İmparatorluk Politikasini Ortaya Çikarmayi Basariyor. Genç Sayilacak Ve İstanbul’Dan Sadece Geçmekte Olan Bir Tüccarin Döneminin Kaliplasmis Fikirleri Asabilmesi Çok Sasirticidir. Yazarimizin Gürcistan’A Dair Anlattiklarinin İki Yönü Var: Fazlasiyla Hareketli Geçen Kendi Yolculugunun Ve Maceralarinin Hikâyesi Ve Yakin Tarihle İlgili Kisa Bilgiler. Bu İki Yön Basariyla Kimligini Muhafaza Etmeye Çalisan, Üç Güçlü Komsusu; İran İmparatorlugu, Osmanli İmparatorlugu Ve Rus İmparatorlugu Arasina Sikismis Hem Uysal Hem De Yabani Bir Ülkenin Renkli Görüntüsünü Sunarak Birbirini Tamamliyor. Chardin Önce Erivan’Dan Tebriz’E Ve Buradan Da İsfahan’A Yaptigi Yolculugun Cografi Ön Bilgilerini Vermis Ve Metne Ermeni Ve İran Toplumuyla İlgili Görüslerini De Serpistirmisti. Yazar 24 Haziran 1673’De İsfahan’A Varacaktir. İslenen Konular Sarayla Pazarliklari Ve İsfahan’A Gelen Büyükelçilikler Araciligiyla İran-Avrupa İliskileridir. Chardin Arastirmaci Bir Kisilige Sahiptir Ve Yazili İran Kaynaklarini Yogun Sekilde Kullanmistir. Verdigi Tarihsel-Cografi Bilgilerin Büyük Bir Kismi, O Dönemde Avrupa’Da Taninmayan 14. Yüzyilda Yasamis Büyük İran Cografyacisi Hamdullah Müstevfi’Den Geliyor.