Despotizmin Doğası Köleliğin İflası İsti‘battan istibdata

Abdurrahman El-Kevâkibî; Cemaleddin Efganî Ve Muhammed Abduh Gibi, Dönemin Sorunlarına Karşı Savundukları Düşünceleri Ve Önerdikleri Çözümleriyle Çokça Tartışılan Ve Haklarında Çelişkili Değerlendirmeler Yapılan, 19. Asrın Müslüman Entelektüellerinden Biridir. Halep’Te Dünyaya Gelen Kevâkibî (1854), Çocukluk Yıllarının Bir Kısmını Antakya’Da Geçirmiş, Sonra Halep’E Dönerek El-Medresetü’L-Kevâkibiyye’De Öğrenimini Devam Ettirmiştir.İyi Derecede Türkçe, Arapça Ve Farsça Bilen Kevâkibî, Gazetecilikle Başladığı Meslekî Hayatını Halep Vilâyetinde Menâfi Sandığı Vekilliği, Ticaret Mahkemesi Üyeliği, Ticaret Odası Reisliği, Belediye Reisliği, Mahkeme-İ Şer‘İyye Başkâtipliği Gibi Resmi Görevlerle Sürdürmüştür. Halepli Şeyh Ebü’L-Hüdâ Es-Sayyâdî Aracılığı İle Kadılığa Tayinini İstemişse De Sonuç Alamayınca Osmanlı Yönetimiyle İlişkisini Keserek Kahire’Ye Gitmiştir (1898). Kahire’De Reformcu Çevrelerle Görüşme İmkânı Bulmuş, Reformcu Düşünceleri Dikkatini Çeken Hidiv Abbas Hilmi, Kendisiyle Yakından İlgilenmiştir. Daha Sonra Kuzey Afrika, Arap Yarımadası Ve Hindistan’I İçeren Bir Seyahate Çıkmış Ve Bu Seyahatinden Döndükten Birkaç Ay Sonra Kahire’De Vefat Etmiştir.(1902)Kevâkibî, Tabâi’U’L-İstibdâd’Inda Herhangi Bir Şahsiyeti, Hükümeti Ya Da Milleti Hedef Almadığını, Doğrudan İstibdat Rejiminin Olumsuzluklarını Eleştiri Konusu Yaptığını Belirtir Ve İstibdat Rejimini Din, Bilim, Eğitim, Ahlâkî Değerler, Refah Ve İlerleme Gibi Konular Açısından İnceler. Bu Çerçevede Doğunun Hastalığı Nedir? Sorusunu Yöneltir Ve Düşünce Hayatını Bu Hastalığın Teşhis Ve Tedavisine Ulaşmak İçin Harcar. İslam Dünyasındaki Küllî Çöküşün Sebepleri Ve Bundan Kurtuluşun Yolları Üzerinde Kafa Yoran Müslüman Entelektüellerin Her Biri Kendince Bir Teşhis Ve Tedavi Öneriyordu. Ona Göre İse Müslüman Toplumların Duçar Oldukları Geri Kalmışlığın Temel Sebebi Siyasal Despotizm (İstibdât), İlacı Da Anayasal Şûradıradı Meşruti Veya Cumhuriyet De Olsa Bütün Baskıcı Rejimleri Eleştiren Kevâkibî’Ye Göre İstibdat; Fiilen Ya Da Hükmen Hesap Verme Ya Da Cezalandırılma Korkusu Taşımaksızın Tebaa Üzerinde Keyfî Tasarrufta Bulunma Yetkisine Sahip Mutlak Monarşi İçin Kullanılan Bir Nitelemedir. Ona Göre Güç Kullanarak Ya Da Veraset Yoluyla İktidara Gelen Ferdin Egemen Olduğu Yönetim Biçimi İstibdat/Despotizm Kapsamına Girdiği Gibi Seçimle İktidara Gelmiş Yetkileri Sınırlı Yönetici Fert Ya Da Siyasi Grup (Parti) Da Sorumsuz Ve Keyfi Davranması Halinde Bu Kapsama Girer. İstibdadın En Tehlikelisi İse Teokratik Monarşidir.