Erzurumlu İbrahim Hakkı ve Marifetnamesi

İbrahim Hakkı’Nın Gerçekten Bir Abide Olan Eserinde Ağırlıklı Olarak Ele Alınan Konu; Büyük Filozofların "Bilgi Nazariyesi" Dedikleri Saha İle Alakalıdır. Filozof İbrahim Hakkı, İnsanın Varlığının Asıl Gayesini Teşkil Eden "Bilgi/Marifet"İ Önce "Marifet-İ Nefs/Nefs Bilgisi"Ne Bağlıyor. Fakat Bundan Evvel Bir Başka Marifete İhtiyacımız Vardır: "Marifetullah." Yalnız Şu Var Ki, Müessire Eserden Başlayarak Gitmek Gerekir. O Hâlde "Marifet-İ Âlem"İ Bize Verecek Müspet İlimlere Başvurmaya Mecburuz. İbrahim Hakkı, Bu İlimleri Şöyle Sıralamaktadır: 1. İlm-İ Heyet (Astronomi). 2. İlm-İ Hikmet (Fizik). 3. İlm-İ Teşrih (Biyoloji - Anatomi). Bu Üç Ana Müspet İlmin Yanına Bir Manevî İlim Daha İlave Edilmelidir: 4. İlm-İ İrfan. Ancak Bu İlimlerin Marifetinden Sonradır Ki, "Marifet-İ Âlem"Den "Marifet-İ Mevlâ"Ya Giden Yola Girilmiş Olacaktır. İbrahim Hakkı’Nın Âlim Tarafını Anlamakla Kalmayan, Onun Sözlerini Hâlleri İle Mezcetmesini Bilen Cemaleddin Server Revnakoğlu’Nun Yazmış Olduğu Bu Eser Sayesinde, Erzurumlu İbrahim Hakk’Inın Şahsiyetinin Tüm Yönlerini, Formasyonunu, Feyiz Aldığı Kaynakları Yakından Takip Ederken, Aynı Zamanda Marifetname Hakkında Da Derin Bir Bilgi Sahibi Oluyoruz.