Fıkıh Usulünde Talil Tartışmaları (Hicri ıv. vııı.Asırlar)

Çalışmamızda Şer?Î İlletin Farklı Tanım Ve Tasavvurlarından Kaynaklanan Usul-İ Fıkıh'Taki Ta?Lîl Tartışmaları İki Ana Başlık Altında Ele Alınmaktadır. Bunlardan Biri, Kavramsallaşma Öncesi Dönemde Ta?Lîl. Diğeri Kavramsallaşma Sonrası Dönemde Ta?Lîl. İlk Başlık Altında Sahâbe, Tabiîn Ve Dört Mezheb İmamının Hikmetle/ Maslahatla Ta?Lîl Anlayışları Ve Bunlara İlişkin Bazı Uygulama Ve Örnekler İrdelenmektedir. Diğer Başlık Altında İse Asıl Konumuzu Oluşturan Gâî-Usûlî Ta?Lîle İlişkin Usulcüler Tarafından Benimsenen Başlıca Görüşler İncelenmektedir. Çalışmamızda Gâî-Usûlî Ta?Lîlin Yanı Sıra İlahî Fiillerin Kullara Dönük Maslahatları Amaç Edinip Edinmediğini Konu Edinen Kelâmî Ta?Lîl De Ele Alınmaktadır. Kelâmî Ta'Lîle Yer Vermemizin Temel Nedeni, Usûl-İ Fıkhın Kelâm İlmine Nisbetle Fer?Î Bir Konumda Bulunması Ve Usûlde Ele Alınan Çoğu Konuların Temelde Kelâmî Konulara Dayanmasıdır. Nitekim Kelâm İlmi Sübut Bulmadan Usûl-İ Fıkhın Hatta Diğer Tüm İslâmî İlimlerin Sübut Bulması Mümkün Değildir. Usûl-Fıkıh'Ta Kelâmî Bir Arka Plana Yaslanan Konuların Başında İse Usûlî Ta?Lîl Meselesi Gelmektedir. Zira Kelâmda Konu Edinilen İlahî Fiillerin Kullara Dönük Maslahatlarla Ta?Lîli Bilinmeden Bu Fiillerin Eseri Olan Ve Usul-İ Fıkıh'Ta İncelenen Şer?Î Hükümlerin Mezkûr Maslahatlarla Ta?Lîli Yeterli Düzeyde Bilinemez. Usûlcülerin İllet Tasavvurlarının Kelâmcıların İllet Tasavvurlarını Yansıtması Buradan Kaynaklandığı Gibi, Usûlcülerin Ta?Lîl Anlayışlarının Kelâmcıların Ta?Lîl Anlayışlarını Yansıtması Da Buradan İleri Gelmektedir. Çalışmamızda Felsefi Ta?Lîl Konusu Da Hatırı Sayılır Bir Yer İşgal Etmektedir. Zira Kelâmî Ta?Lîlle Felsefî Ta?Lîl Arasında Sıkı Bir Etkileşim Ve Diyalektik Söz Konusudur. Nitekim Kelâm İlmi İslâm İnancını Savunmayı Amaç Edindiğinden İslâm'A Aykırı Bulunan Her Türlü Muarız Fikir Ve Akımlara Karşı Koymakta Ve Savunduğu İnançları Yansıtıp Temellendiren Argümanlar Geliştirmektedir. Bu Kabil Fikirlerin Neşet Ettiği Kaynaklardan Biri De Felsefî Görüşlerdir Ki Felsefî Ta?Lîl -Tümüyle Olmasa Da- Bu Görüşler Arasında Yer Almaktadır. Çünkü Felsefî Ta?Lîl Kelâm İlminin Kabulleri Açısından Mahzurlu Sayılan Bazı Hususları Barındırmaktadır...