Francis Hutcheson ve Ahlak Duyusu Teorisi

İskoç Aydınlanması'Nın Mimarlarından Francis Hutcheson, Geliştirdiği Ahlâk Teorisiyle David Hume, Adam Smith, İmmanuel Kant Ve Pek Çok Diğer Ünlü Filozofa Esin Kaynağı Olan Bir Düşünürdür. Hutcheson'In "Ahlâk Duyusu" Olarak Nitelendirdiği Şey İse Kendisinin De İfade Ettiği Üzere "Doğal Vicdan"Dır Ve Bu İnsanla Birlikte Varolmuştur. Ancak Vicdanın, "Ahlâk Duyusu" Adıyla, Teolojik Ve Rasyonalist Kavrayışlardan Arındırılmış Ahlâki Perspektifte Modern, Seküler Ve Empirik Bir Kavram Olarak Ortaya Çıkışı Ve Gelişimi, 18. Yüzyılın İlk Yarısına, Yani Aydınlanma Çağı'Nın Başlangıcına Denk Gelir. Hutcheson, Düşüncelerini 18. Yüzyıl Bireyci Kapitalizminin Doğurduğu Sıkıntıları Bertaraf Edememekle İtham Ettiği Teolojik Ve Rasyonalist Ahlâk Teorilerinin, Özellikle De Bu Sıkıntıların, Acıların Ve Sefaletin Doğrudan Sorumlusu Olarak Gördüğü Hobbescu Egoist Ahlâk, Siyaset Ve Adalet Teorilerinin Karşısına Koymuştur. Hutcheson'In Amacı İnsan Doğasını Kötümser Ya Da Tek Yönlü Ele Alan Ahlâk Teorilerinin Önünü Keserek Bu Olumsuz Durumları Bertaraf Etmektir Ki, Bunu Da İyimser Bir Tarzda İnsan Doğasının Bilimsel Analizini Yaparak Gerçekleştirmek İstemiştir. Temelinde "İnsana Güven" Düşüncesi Yatan Hutcheson'In Felsefesinde Kışkırtıcı Bir Şeyler Bulmak Oldukça Zordur. Çünkü O, "Ahlâk Duyusu Teorisi" İle, Kendine Ve Ötekilerine Yabancılaşmamış, Etik Ve Estetik Duyarlılığını Yitirmemiş Her İnsanın Gayet Aşina Olduğu Ve Yüreğinde Hissettiği Şeyleri, Hayırseverlik, Müşfiklik, Merhamet, Diğerkâmlık Gibi İnsani Duyguları Olgusal/Bilimsel Bir Temelde Açıklamaya, Terry Eagleton'In Deyimiyle "Yüreğin Yasası"Nı Ortaya Koymaya Çalışmıştır.