İbni Haldun Hayatı ve Eserleri Üzerine Düşünceler

İbni Haldun Kendisine Yabanci Olan Çevrelere “Dogu’Nun Machivelli’Si/Montesquieu’Sü”Olarak Takdim Edilir.Bu Avrupa Merkezci Takdim,İbni Haldun’U Yücelttigi Gibi, Göreli Olarak Onu Küçümsemektedir De. Çünkü Aksini Söylemek ,Yani Machievelli/Montes-Quieu İçin “Bati’Nin İbni Haldunlari “Demek De Pekala Mümkündür .Bu İki Takdim ,Anilan Düsüncelere Nereden Baktiginiz İle Alakalidir .Bu Baglamda Birinci Takdim ,Bir Batili İçin Kabul Edilebilir Bir Tanimdir.Ancak Bunun Bir Dogulu Tarafindan Kullanilmasi Trajik Ve Fakat Somut Gerçekligi Yansitan Bir Durumdur. Önceki Trajiktir;Çünkü Bati Toplumlari,Bünyesinden Çikarttigi Düsünürlere Önem Vermektedirler.Onlar Her Bir Filozofunu ,Kendi İçinde Belli Bir Tutarliligi Olan Düsünce Zincirinin Vazgeçilmez Bir Halkasi Olarak Görür Ve Sahiplenir Dogrusu Da Budur.Buna Karsi Dogu Toplumlarina Kalan İse, Kendi Gerçekligini Dahi Batidan Kopyalayarak Almaktir.Temelindeki Neden Veya Nedenler Ne Olursa Olsun ,Bu Üstelik Aslinin Kötü Bir Kopyasidir Da. İkinci Olarak Somut Bir Gerçekligi Yansitmaktadir.Çünkü İbni Haldun, Her Ne Kadar Osmanli-Türk Münevveri İle Seyhülislam Pirizade Mehmet Sahib Efendi’Nin Mukaddime Çevirisiyle Onsekizinci Yüzyilin Ortalarinda Tanismissa Da.Türkiye’Nin Aydinlari Tarafindan Daha Çok Yakin Bir Geçmiste.Batili Kaynaklar Vasitasiyla,Zoraki Biçimde Taninmaya Ve Tanindigi Ölçüde Sasirtmaya Baslamistir.Görülmüstür Ki İbni Haldun Tarih Felsefesi Ve Sosyoloji Biliminin Temelini Atan,Bunu Da Yasadigi Toplumun Dinamiklerine Yaslanarak Yapan Düsünürlerden Birisidir.Hatta Öyle Ki Düsünürün;Laiklik Evrim Vb. Gibi Güncel Tartismalara İliskin Olarak Bile ,Bu Topraklardan Çikan Bir Cevabi Vardir.