İçimizdeki Ülke

Sahak Abro (1823-1900) Osmanlı'Nın Ermeni Aydınlarından Biri. Önce Tercüme Odası Kâtibi, Daha Sonra Devlet Adamı. Daha Önemlisi Devlet Tarafından Mükafatlandırılan Bir Tercüman. Tercümelerinden Biri Fransız Yazar Ségur'Dan Türkçeye Aktardığı Kişver-İ Derûn Yani İçimizdeki Ülke. Bu Eser İçeriği Yanında Önemli Bir Özelliğe De Sahip. O Da Arkasında Bıraktığı Bir Yanıyla Traji-Komik, Bir Yanıyla Hüzünlü Hikâye. Bu Aynı Zamanda Da İkbalden İdbara Düşen Sahak Abro'Nun Bize Kalan Hikâyesi. Sahak Abro Tercümesinin Basılabilmesi İçin Önce Bürokratik Süreci Başlatır. Üst Makamlara Doğru Yapılan Yazışmalar Birbirini İzler. Sahak Abro En Sonunda İsteğini Gerçekleştirir, Tercümenin Yayınlanması İçin İzin Çıkar. Sene 1902... Sahak Abro'Nun Ölümünün Üzerinden İki Sene Geçmiş. Tahtın Yeni Sahibi İse İi. Abdülhamid. Meşrutiyetin Ayak Sesleri Duyulmaya Başlamış. İşte Böyle Bir Zamanda Kişver-İ Derûn Maarif Makamları Tarafından Tedkik Edilmeye Başlanır. İlk Sonuç, Eserin Ruhsatsız Basıldığı. Yapılan Tedkike Göre En Can Alıcı Sonuç Tercümenin Siyasî Açıdan Oldukça Zararlı Olması. Artık Trajedi Başlar, Tercümenin Toplatılmasına Ve Hatta İmha Edilmesine Karar Verilir. Peki Arkasında Böyle Bir Hikâye Bırakan Tercüme Ne Anlatıyor? Kişver-İ Derûn'Da İnsan Vücudu Devlete; İnsanı Meydan Getiren Maddî-Manevî Özellikler İse Bir Ülkenin Sâkinlerine Benzetilmektedir. Vücut Ülkesinin Yöneticilerinin Vasıfları, Hükümet Yetkisine Sahip Aklın Özellikleri, Aklın Danışmadan Karar Veremediği Kişiler, Düzen Ve Asayişi Sağlayan, Denetim Mekanizmasını İşleten Kişiler Hep Ahlâkî Kavramların Kişileştirilmesi İle Bize Anlatılır. Bu Çalışma Kişver-İ Derünun Değişik Nüshalarının Karşılaştırıldığı Çeviri Metnini Ve Günümüz Türkçesine Aktarılmış Hali İle Beraber Tercüme Ve Yayınlanma Sürecinin Başbakanlık Osmanlı Arşivlerindeki Belgelerle Ortaya Çıkan Hikayesini Bir Araya Getiriyor.