İhvanı Safada Estetik ve Sanat

Orta Çağ Düşüncesinin Tamamında Olduğu Gibi, İhvân-I Safâ’Nın Güzellik Anlayışının Merkezinde De Tanrı Kavramı Vardır. Tanrı Hem Güzeldir Hem De Her Güzel Şeyin Kaynağıdır. Bu Yüzden İhvân-I Safâ Risalelerinde Tanrı, Hem Estetik Özne Hem Estetik Nesne, Hem De Estetik Değer Olarak Görülmüştür. İhvân-I Safâ, Estetik Tecrübenin, Duyu Temelli Başlayıp Güzelliğin Tam Olarak Gerçekleştiği Aklî İdrakle Tamamlandığını Belirlemiştir. İhvân-I Safâ Anlayışında Güzellik; Tanrı Söz Konusu Olduğunda O’Ndaki Yetkinlik Ve İyiliği İfade Ederken, Tanrı Tarafından Yaratılan Ve Sanat Eseri Olarak Kabul Edilen Tabiat İle Diğer Var Olanlar Söz Konusu Olduğunda Onlardaki Düzen İçerisinde, Uyumlu, Dengeli, Oranlı Ve Ölçülü Olmaya İşaret Etmektedir. İhvân-I Safâ, Yaşadığı Çağda Sözü Edilen Bütün Sanatlara Değinmiş, Sanatların Ortaya Çıkışında Oran, Ölçü, Fayda, İyi Ve Güzellik Değerlerini Esas Almıştır. Sanatları, İnsânî Nefsin Tabii Bir Eğilimi Olarak Değerlendiren İhvân-I Safâ’Ya Göre Sanatın Mahiyeti Bir Yönüyle Yaratma, Bir Yönüyle De Taklit Olarak Kabul Edilmiştir. Ancak İhvân-I Safâ’Daki Taklit, Tabiatın Taklidi İle Birlikte Daha Üst Konumda Olan Varlığın Yani Tanrı’Nın Taklidi Olarak Anlaşılmıştır. Ayrıca İhvân-I Safâ Sanatın, Sanatların Öğretilmesinden Hareketle Epistemolojik Ve Ruhu Arındırması Yönüyle De Etik İşlevine Vurgu Yapmıştır. Sonuç Olarak, Orta Çağ’In Karakteristik Yapısına Uygun Olarakihvân-I Safâ Risalelerinde Tanrı Merkezli Bir Yaklaşımdan, Uyum Ve Birlik İçeren Düzen İçerisinde Bir Estetik Ve Sanat Felsefesinden Söz Etmek Mümkündür.