İlk Osmanlı Mebusları

Osmanlı’Da Meclis, Seçim Ve Temsil Mekanizmaları Söz Konusu Olduğunda Yapılan Çalışmalar Genellikle İi. Meşrutiyet İle Başlatılır. Oysa Osmanlı’Nın Demokrasi Ve Kurumsal Bir Meclis Tecrübesi 1876’Da İlk Osmanlı Anayasası Olan Kanun-İ Esasi’Nin İlan Edilmesi Üzerine Toplanan Meclislere Dayanır. Üstelik Bu Meclisler, Düşünüldüğü Gibi Sembolik Bir “Evet Efendim!” Meclisi Değildir, Oldukça Sert Ve Sorgulayıcı Oturumlara Şahitlik Etmiştir. Nitekim İ. Meşrutiyet’İn Ömrünün Kısa Olması Biraz Da Bundan Kaynaklanır. 93 Harbi’Nin Devam Ettiği Krizli Günlerde Rusya İle Osmanlı Arasındaki Savaş Durumunu Görüşmek İçin Yapılan Bir Meşveret Meclisinde Meclis-İ Mebusan’I Temsilen Toplantıda Bulunan İstanbul Mebusu Astarcılar Kethüdası Hacı Ahmet Efendi’Nin Padişah İi. Abdülhamid’İn Yüzüne Karşı Sarf Ettiği “Siz Bizim Fikrimizi Pek Geç Soruyorsunuz. Bize, Felaketin Önünü Almak Mümkün Olduğu Zaman Müracaat Etmeli İdiniz. Meclis-İ Mebusan Kendi Malumatı Haricinde Sebebiyet Verilen Bir Halden Dolayı Mesuliyeti Asla Kabul Etmez,” Şeklindeki Sözleri Üzerine Meclis-İ Mebusan Olağan Çalışma Takvimini Tamamlayamadan Padişah İradesi İle Kapatılır. Meclis-İ Mebusan’La İlgili Çalışmalarda Temel Kaynak Zabıt Cerideleridir. Bu Kitapta İse Dr. Sinan Çakır Zabıt Ceridelerinin Ötesine Geçerek Seçim Prosedürünü, Meclis Binasının Hazırlanmasını, Mebusların Kimlik Ve Eğitimlerini, İçerisinde Bulundukları Cemiyetleri Ve Görev Aldıkları İdari Birimleri, Mebusluk Öncesi Ve Mebusluktan Sonraki Kariyerlerini Ayrıntılı Biçimde İnceliyor. Böylece Bu Meşrutiyet Anlatısında Dönemin Özneleri, Yani Mebuslar Ön Plana Çıkıyor. Özellikle İzledikleri Sert Muhalif Tutumla Dikkat Çeken Ve Meclis-İ Mebusan’In Kapatılmasından Sonra Memleketlerine Dönme Zorunluluğuna Uğrayan Mebusların Yeni Osmanlılar Ve Midhat Paşa İle Olan Bağlantıları Ve Bu İlk Mebusların Tatminkâr Bir Performans Sergiledikleri Ortaya Koyuluyor.