İş Yargısında Belirsiz Alacak Davası

Hmk’Nin 01.10.2011 Tarihinde Yürürlüge Girmesi İle Hukuk Dünyamiz Belirsiz Alacak Davasi Adiyla Anilan Yeni Bir Dava Türü İle Tanisti. Ancak, Bu Tanismanin Bazi Önemli Sorunlari Da Beraberinde Getirdigini Yakindan Görüyoruz. Büyük Beklentilerle Getirildigi Anlasilan Bu Dava Türünün Beklentilere Cevap Vermedigi De Hem Ögreti Görüslerinden Ve Hem De Yargisal İçtihatlardan Anlasiliyor.İsviçre Ve Alman Hukukunda “Rakamlandirilmamis Alacak” Rakamlandirilmamis Talep” Seklinde İfade Edilen, Ögretide De “Rakamlandirilmamis Alacak Davasi” Denilmesinin Daha Uygun Olacagi Belirtilen Belirsiz Alacak Davasi, Özellikle İsçi Alacagina İliskin Davalarda Yogun Tartismalara Neden Olmus Ve Olmaya Devam Etmektedir. Tartismalar Sadece Ögretide Degil, Yargitay’İn İs Davalarina Bakan Dairleri Arasinda Da Görülmektedir. Usul Hukukçulari İle İs Hukukçulari Arasindaki Önemli Anlayis Ve Yorum Farki Gözlenmekte Olup, Bazen De İs Hukukçularinin Kendi Aralarinda Görüs Farki Görülmektedir. Yargitay’İn İsçilik Alacaklari İle İlgili Daireleri Arasinda Da Yorum Farklari, Benzer Olaylarda Farkli Kararlarin Verilmesine Neden Olmakta Ve Hukuki Güvenceyi Kuskulu Hale Getirmektedir. Hem Ögreti Ve Hem De Uygulamada Tartismalara Neden Olan Belirsiz Alacak Davasinin Kismi Dava İle De Karistirildigi Görülmektedir.Bu Çalismada, Belirsiz Alacak Davasi Hakkindaki Genel Bilgiler, Uygulamanin Basladigi 01.10.2011 Tarihinden Sonraki Ögreti Ve Yargi Görüsleri İle Birlikte Ele Alinacak Olup, Özellikle De İs Yargisi Konusunda Yasananlar Konusuna Deginilecektir. Belirsiz Alacak Davasinin İs Yargisindaki Yansimalari Ele Alinirken, Ögreti Görüsleri Ve Yargisal İçtihatlarla Konu Zenginlestirilmeye Çalisilacak Ve Gerektiginde Kendi Yorum Ve Elestirilerimizi De İhmal Etmemeye Çalisacagiz.Kural Olarak, Dava Dilekçesinde Talep Sonucunun Duraksamaya Yer Birakmayacak Sekilde Açikça Yazilmasi Gerekir. Bu Husus Hem Humk’Nda (M. 179/5) Ve Hem De Hmk’Nda (M. 119) Yasal Düzenleme Olarak Yerini Almistir. Hmk’Nda Açik Bir Sekilde Talep Sonucu Da Dava Dilekçesinde Bulunmasi Gereken Hususlardan Biri Olarak Sayilmistir. Ancak, Bu Kuralin Kati Sekilde Uygulanmasi Bazi Sikintilari Da Beraberinde Getirmistir. Çünkü Davayi Açan Kisi Her Zaman Talep Sonucunu Tam Ve Kesin Olarak Belirleyebilecek Durumda Olmayabilir. Üstündag, Alman Hukukunda Dava Konusunun Para Oldugu Hallerde De Bunun Bir Rakam İle İfade Edilmesinden Bir Dereceye Kadar Vazgeçilebilecegine Deginmekte Ve Bu Duruma Bilhassa Maddi Tazminat Taleplerinde Rastlandigini Belirtmektedir. İyimaya Da Tazminat Davalarinin Yapilarinda Yogun Bir Belirsizlik Oldugunu Vurgulayarak, Alacagin Belirsiz Olmasi Halinde Kismi Dava Açilmasini Belirtip Bunu Elestirmis Ve Alacagin Belirsiz Olmasi Halinde Adi Konulmamis Belirsiz Alacak Davasini Önermistir. Ögretide, İslahla Dava Degerinin Artirilmasi İsleminin Aslinda Gerçek Manada İslah Olmadigi, “Harç Tamamlama İslemi” Oldugu, Bu Nedenle De Artirilan Kismin Faizinin De İlk Dava Tarihinden Baslamasi Gerektigini Savunan Bir Görüs Mevcuttu. Bu Görüs Sahibi, Hakli Olarak Dava Dilekçesinin Noter İhtarnamesinden Daha Etkili Bir Girisim Olduguna Deginerek, Yargi Kararlari İle Dava Dilekçesinin Noter İhtarnamesinden Daha Etkisiz Hale Getirildigini Savunmaktaydi.Hukukumuzda Belirsiz Alacak Davasi Henüz Düzenlenmedigi Zamanda, Alman Ve İsviçre Hukuklarinda Uygulamasi Mevcut İdi. Söyle Ki, Alman Hukukunda Belirsiz Alacak Davasi Konusunda Hiçbir Düzenleme Olmamasina Karsin, İçtihatlara Dayanarak Belirsiz Alacak Davasi Açiliyordu. Alman İmparatorluk Mahkemesi Belirsiz Alacak Davasini 1879’Dan Beri Kabul Etmektedir. Haksiz Fiile Dayanan Tazminat Davalarinda Mahkemenin Karar Verebilmesi İçin Gereken Dayanaklarin Dava Dilekçesinde Gösterilmesini İs Yargisinda Belirsiz Alacak Davasi  Yeterli Görerek, Belirsiz Alacak Davasi Açabilmesini Kabul Etmistir. Alman Hukukunda Belirsiz Alacak Davasinin Sinirli Hallerde Açilmasi Kabul Edilmis, Özellikle De Maddi Ve Manevi Tazminat Davalarinda Alacagi Mahkemenin Belirleyecegi Ya Da Takdir