İslam Hukuk Usulü

Fıkıh Usulü, Mevcut Fıkhî Hükümlerin Sahâbe Döneminden İtibaren Nasıl Çıkarıldığıyla Ve Kimilerine Göre Nasıl Çıkarılacağıyla İlgili Olması Sebebiyle Daha Çok Fıkıhla İrtibatlı Olarak Düşünülmüştür Ve Fıkhın Usulü Olarak Algılanmıştır. Bu Algı Büyük Ölçüde Doğru Olmakla Birlikte, Fıkıh Usulünün Merkezi Rolünü Ve Önemini Biraz Azaltmaktadır. Fıkıh Usulünün Temel İşlevinin Hz. Peygamber’Den Sahâbe Kanalıyla İntikal Eden “Sahih Anlam”In Temellendirilmesi Olduğu Ve Bu Sahih Anlamın Da Sadece Fıkıh İlminin Konularıyla Sınırlı Tutulmasının Doğru Olmayacağını Kabul Edecek Olursak Bu Çerçeveyi Biraz Genişletme İhtiyacı Doğabilir. Bu Geniş Bakış Açısı, Sahih Onlamın Korunması Bağlamında Fıkıh Usulünün Diğer Şer’İ Disiplinler İçin De Bir Zemin Teşkil Ettiğini Söylemeyi Mümkün Kılar. Bu Yönüyle Fıkıh Usulü, Başta Fıkıh Olmak Üzere Diğer Şer’İ Disiplinler İçin De Bir Denetleme Görevi Görmekte Ve O Disiplinlerde Söylenen Şeylerin Sağlanmasını Yapmayı Üstlenmiş Olmaktadır. Esasında Özellikle Modern Dönemde Şer’İ İlimler Arasındaki Kopuşun Temel Sebeplerinden Biri Fıkıh Usülü Ortak Zemininden Ayrılmış Olmalarıdır. Bu Sebeple Fıkıh Usulünün, Ebu Hanîfe’Nin İtikâdi, Ahlâkî, Amelî Ayrımı Yapmaksızın Bütün Şer’İ Hükümlerin Bilinmesini İçine Alacak Bir Genişlikte Tarif Ettiği Fıkhın, Teorik Alt Yapısını Ve Zeminini Teşkil Eden Bir Muhtevayla Ele Alınması, Şer’Î Disiplinlerin Birbirlerinden Radikal Şekilde Kopmalarını Önleyecek Bir Çareye Dönüşebilir