Marifetname

Osmanlı’Nın Hemen Her Alanda Gerilediği, Hem Toprak Kaybetmeye Başladığı, Hem İlimde Durakladığı, Batı’Nın Koşar Adım Osmanlı İle Mesafeyi Alabildiğine Açtığı 18. Yüzyıl¬Da Yaşamıştır. Böyle Olmakla Beraber, Bu Dönem İlim Ve Sanatta, Modernleşmede Geri Kalın¬Dığının Fark Edildiği Bir Dönemdir.Matbaa, Bu Dönemde, 1730’Da Kurulabilmiş, Ama Akabinde İtirazlar Da Yükselmiştir.İlimde İstenilen Mesafe Alınamamakla Beraber, Sanatta Bir Hareketlilik Görülmüştür. Nedim Gibi, Nahîfî Büyük Divan Şairleri Bu Denemde Eser Vermişlerdir. Yine Bu Dönemde Birçok Kitap Tercüme Edilmiştir.Eğlencenin Doruğa Çıktığı Dönem De Bu Yüzyıldır. Lale Devri Bu Dönemde Damat İb¬Rahim Paşa İle Başlamıştır.Yenileşme Çabasını Da Her Şeye Rağmen Bu Dönemde Görebiliriz. Geriden De Olsa, Çağı Yakalama Gayreti Göze Çarpmaktadır. İii. Selim’İn Orduyu Modernleştirmek İçin Birtakım Reformlara Girişmiş, Sonra Hayatı Pahasına Nizam-I Cedid’İ Kurmuştur.İleride Kendilerinden Bahsettirecek İlim, Sanat Ve Devlet Adamları, Gerileme Döneminde Tesadüfen, Münferit Olarak Ortaya Çıkmazlar. Çevre Ve Çağın Getirdikleri, İlim, Sanat Ve Dev¬Let Adamlarını Olgunlaştırır.Erzurumlu İbrahim Hakkı Da, Dönem İçinde, Temayüz Etmiştir.Erzurumlu İbrahim Hakkı, En Çok Marifetnâme’Siyle Tanınır. Ancak O, Marifetnâme’Nin Dışında Da Eserler Vermiştir. Hayatını Anlatırken, Bütün Eserlerini Et Tek Ele Alacağız. Girişi Uzun Tuttuk. Maksat, Eser Üzerinde İlim Adamlarının Yaptığı Çalışmalarını Bir Bir Ele Alarak, Açıklayıcı Bilgileri Vermek İstememizdendir.İbrahim Hakkı Marifetnâme’Da, Divan’Indan Olsun, Başka Şairlerden Olsun, Çok Sayıda Şiirini Serpiştirmiştir. Başka Şairler Derken, İbrahim Hakkı, Eserinde O Başka Şairlerin Kimilerinin İsimleri¬Ni Vermemiştir. Şimdiye Kadar Yapılan Yayınlarda Da, Başka Şairlerden Alınmış Şiirlerin Kime Ait Olduğu Gösterilmemiştir. Böyle Olunca, Bu Alıntı Şiirleri İbrahim Hakkı’Nın Zannedilmiş¬Tir.Biz Tespit Edebildiklerimizin Asıl Kime Ait Olduğunu Gösterdik.Marifetnâme’De, Yine Yer Yer Arapça Ve Farsça Şiirler De Bulunmaktadır. Bu Şirlerin Kendisinin Mi, Yoksa Arapça Veya Farsça Yazan Bir Şairin Mi Olduğunu Tespit Etmek İçin Ayrı Bir Çalışma Gerekmektedir. Erzurumlu İsmail Hakkı, Dönemine Yenilik Sayılabilecek Bir Yol Takip Etmiş Ve Birçok Konuyu Şekillerle Anlatmıştır. 30’Dan Fazla Şekil Yer Almaktadır. Bazı Yazmalarda Bu Şekiller Renklidir. Biz Metin İçinde Şekilleri Göstermedik. Şeklin Geldiği Yerde Numara Koyarak En Arkada Sıraladık. Bütün Şekilleri Aslına Uygun Olarak Renkli Verdik.