Metafiziğe Giriş Kitabü l Meşair

Molla Sadrâ, Kimi Çağdaş Araştırmacılara Göre İslâm Felsefesinin İhyasında Ve İnkişaf Etmesinde Öncülük Yapan Bir Filozoftur. Bu Araştırmacılar; Sadrâ’Nın, İslâm Felsefesinin Son Devirlerinde İşgal Ettiği Yeri, Hem Kapsam Hem De Derinlik Açısından Aristoteles Ve İbn Sînâ İle Mukayese Ederler. Bu Mukayesenin Arka Planında Kanaatimizce, Onun Felsefesinde İbn Sina’Dan Gelen Meşşaî Gelenek, Sühreverdî’Den Gelen İşrakî Gelenek Ve İbn Arabî’Den Gelen Ekberi Geleneğin Yeni Bir Sentez İçerisinde İfade Edilmesi Yatar. Kitâbu’L-Meşâ?İr, Molla Sadrâ’Nın En Meşhur Eserlerinden Birisidir. Belki De Esfâr’Dan Sonra Sadrâ’Nın En Çok Okunan Ve İlgi Gösterilen Eseridir. S. H. Nasr’A Göre Bu Eser, Sadrâ’Nın Ontolojik Görüşlerini İncelediği Şaheseridir. Bu Eser Kendisinden Sonraki Birçok Hakîm Tarafından Didik Didik Edilmiştir. İ. Kalın’A Göre Bu Eser, Sadra’Nın Metafizik Hakkında Birinci Sınıf Bir Eseri Olup, Onun Ontolojik Ve Teolojik Meselelere Dair Önemli İddialarını İçerir.Molla Sadra Eserin İçeriği Hakkında Şu Bilgileri Verir: “Bu Risalede İlk Olarak Varlık Bahislerini, Onun Her Mevcutta Sabit Olan Asıl Olduğunun İspatını Ortaya Koyduk. Varlık Hakikattir, Onun Dışındakiler Yansıma, Gölge Ve Karaltı Gibidir. Dahası, Burada Allah’In Fazlı Ve İlhamı İle Bize Açılan Üstün Bahisleri Ve İnce Kaideleri Belirteceğiz. Bunlar, Mebde Ve Mead Bilgisinin Dayandığı Şeyler, Nefis İlmi, Ruhların Ve Cesetlerin Haşredilmesi, Peygamberlik Ve Velayet İlmi, Vahyin Ve Ayetlerin İniş Sırrı, Meleklerin Ve Onların İlhamlarının Ve Alametlerinin İlmi; Şeytanlar, Vesveseleri Ve Şüpheleri, Kabir Ve Berzah İlminin İspatı, Allah’In Küllîleri Ve Cüzîleri Bilmesinin Keyfiyeti, Kaza Ve Kaderin, Kalem Ve Levhanın Bilgisi, Eflatun’Un Nuranî İdeaların İspatı, Aklın Makullerle, Hissin Hissedilenler İle Birleşmesi Meselesi, Akıl Ve Üstündeki Şeyler Gibi Basitin Mevcudatın Bütünü Olduğu Meselesi Ve Varlığın Tamamının, Her Ne Kadar Türleri Ve Mahiyetinin Fertleri Birbirinden Ayrı, Cinsleri Ve Fasılları Tanım Ve Hakikat Bakımından Farklı Olsa Da Aşağı Ve Yukarı Makam Ve Dereceleri Olan Tek Bir Hüviyete Sahip Bir Cevher Olduğu Meselesi Ve Fikir Yürütmede Ve Sonuç Çıkarmada Tek Kaldığımız Diğer Meselelerdir… Sahip Olduğumuz Bu İlimler, Ne Kelamî Tartışmalardan, Ne Avamın Taklitlerinden, Ne Gidimli Felsefenin Teorilerinden Ve Sofistik Saşırtmacalardan Ne De Sufîlerin Tahayyüllerindendir. Bilakis Bunlar Keşfe Dayalı Burhanlar Olup, Bunların Doğruluğuna Allah’In Kitabı, Nebisinin Sünneti Ve Nübüvvet, Velayet Ve Hikmet Evi Mensuplarının Sözleri Şahittir.”