Osmanlı Devletinde Haremeyn Vakıfları (16. ve 17. yüzyıl)

Mekke-İ Mükerreme Ve Medîne-İ Münevvere Sehirleri, Müslümanlar Nazarinda Yeryüzünün En Mukaddes Mekânlaridir. Haremeyn Diye İsimlendirilen Bu İki Sehir Her Asirda Merkezî İdârelerin Ve Sahislarin Fevkalâde İlgisine Mazhar Olmustur. Hulefâ-İ Râsidîn Döneminden Baslayarak Her Müslüman Devlet Mekke Ve Medîne Sehirlerine Hizmet Etmek İçin Yarismistir. On Bes Asirlik İslâm Tarihinin En Uzun Süreli Ve En Muhtesem Siyasî Tesekkülü Olan Osmanli Devleti’Nde İse, Bu Mukaddes Beldelere Hizmet Aski Her Bakimdan Zirveye Ulasmistir. Bu Kitap; Basta Haremeyn’E Hizmet İçin Kurulan Vakiflari, Vakiflarin İdâresini Ve Devlet Adamlarinin Basta Padisahlar Ve Aileleri Olmak Üzere Hususî Yardim Ve Bagislarini Konu Almaktadir. Muhtevasi Haremeyn’İn Osmanli İdâresine Geçis Tarihi Olan 923/1517’Den 17. Asir Sonlarina Kadar (1100/1689)’Dir. Giris Kisminda; Vakiflar Ve Vakiflarin İctimâî (Sosyal) Hayata Etkileri Ele Alindi. Birinci Bölümde Misir Ve Hicaz’İn Osmanli İdaresine Katilmasi, Vakiflar Sayesinde Hac Yolunda Ve Haremeyn’De Yapilan Hizmetlere Yer Verildi. Bu Hizmetler Arasinda Sam-Mekke Arasinda Gerçeklestirilen Yolculugu Kolaylastirmaya Yönelik Faâliyetlerle Mekke-İ Mükerreme Ve Medîne-İ Münevvere’De Su Sikintisini Giderme Gayesiyle Yapilan Çalismalar Ve Her İki Sehirde De Gerçeklestirilen Egitim Yatirimlari Vardir. İkinci Bölümde, Fukarâ Ve Mukaddes Mekânlara Hizmet Edenler İçin Kurulan Vakiflar Ve Hususî Tahsîsât Ele Alindi. Üçüncü Bölümde Haremeyn Vakiflari Çesitlerine Göre Tasnif Edilip Bu Konuda Doyurucu Malumat Verildi. Dördüncü Bölümde Vakiflarin Mekke Ve Medîne’Ye İrsâl Ameliyesi Olan Surre Ve Vakif Kuruculari Anlatildi. Son Bölümde İse Osmanli Devleti’Nde Haremeyn Vakiflarinin İdâresi, Haremeyn Evkâf Nezâreti’Nin Kurulusu Ve İsleyisi Bahse Konu Oldu.