Türk Dininin Sosyolojik İmkanı

Din Kendisine Kulak Verilen Bir Çağrı, Hayatımızı Ve Kendimizi Değiştirmeyi Talep Eden Bir Sesleniş Olmaktan Çıkıp İstediğimiz Gibi Kullanabileceğimiz Bir Araç Hâline Nasıl Gelir? Dinin Bir Mesajdan Bir Araca Dönüşümü Belki Tarih Boyunca Din Ve Siyaset İlişkisinin Özetidir. Bütün Dünya Dinlerinin İlk Vazedildikleri, Değiştirmeyi Hedefledikleri Toplumlar Tarafından Kabul Edildikten Sonra Millîleştirilmesi Bir Sosyolojik Kural Gibi. Hristiyanlığın Romalılaştırılması, Protestanlığın Anglikanlaşması, İslam’In Emevileşmesi Veya Şiileşmesi… Cumhuriyet Türkiye’Sinde Dini Millîleştirme Arzusu, İslam’I Protestanlaştırma İle Radikal Sekülerleşme Arasında Bir Yol Bulmaya Çalışırken, Bir Yandan Da Alevi İslamı Veya Kültürel İslam, Türk İslamı’Nı Temsil Edecek Terkipler Olarak Kurgulandı. Yasin Aktay Hem Aleviliğin Hem De Protestanlığın Bu Süreçte Nasıl İcat Edildiklerini Eleştirel Bir Yaklaşımla Ortaya Koyuyor. Alevilerin Kendi İslam Yorumları "Gayriresmî", "Sapkın” Kılındığı Ve Ayrımcılığa Uğradığı Hâlde Cumhuriyet Projesine Sadakatlerini Nasıl Ve Neden Sürdürdüler? Aktay, Bütün Bu Arayışların Tarihini Ve Sosyolojik İmkânlarını Ortaya Koyarken, Türk İslamı İdealinin Zamanla Devletin Bir Projesi Olmaktan Çıkıp Sivil Bir İdeolojiye Dönüştüğünü De Tespit Ediyor. Tam Da Bu Sivil Düzeyde Kendi İslam’Inı Türk İslamı Olarak Başkalarından Ayrıştırmanın Nedenlerini Ve Psikolojik Kökenlerini İrdeliyor. Hem İslami İlimlere Hem Sosyolojiye Olan Hâkimiyetiyle Aktay, Maturidi, Hanefi Ve Anadolu İrfanı Bileşenlerine Vurgu Yapılan Yeni Ve Sivil Bir Millî Din Söyleminin Arka Planını Eleştirel Bir Yaklaşımla İrdeliyor. Yasin Aktay, Büyüleyici Bir Din Ve Siyaset Sosyolojisi Uygulamasında, Cumhuriyetçi Hükûmetlerin Sünni İslam'In ‘Resmîleştirilmesi’, ‘Cumhuriyetleşme’ Ve Alevi Azınlığın ‘Cumhuriyet Projesine’ Özel Bağlılığı Arasındaki Açık Çelişkiyi Sorguluyor. Prof. Dr. Yahya Sezai Tezel İtiraf Etmeliyim Ki Bakış Açısı Ve Ulaşılan Sonuçlarda Ciddi Farklılıklarımız Olmasına Rağmen Aktay’In Saptamalarının Çoğuna Katılıyorum. Prof. Dr. Erol Göka "Yasin Aktay Formüle Ettiği Ve Türk Laikliğinin Özel Bir Halkası Olarak Kurumsallaştırılan ‘Tu¨Rk İslamı’ Kavramsallaştırmasını Farklı Düzeylerde İşleyen ‘Dine Karşı Mesafe Bilinci’Ni Hatırda Tutarak Ele Almakla Kalmıyor, Şimdiye Kadar Bir Türlü Cesaret Edilemeyen Eleştirel Analizi Sık Sık Ertelenen Bir Problem Alanı Olmaktan Çıkararak Açık Yüreklilikle Tartışmaya Katıyor." Dr. Necdet Subaşı Bilimsel Bilgi, Araştırmalardan Elde Edilecek Verilerle Yanlışlanmak Veya Desteklenmek Üzere Üretilir; Bu Kitaptaki Bilgiler De Eleştirel Bir Çerçevede Yanlışlanmaya Ve Desteklenmeye Devam Etmektedir. Prof. Dr. Bahattin Akşit