Türk ve İslam Hakimiyet Telakkileri Çerçevesinde İsyan Suçu

İsyanlar Türk Tarihinde Önemli Bir Mevki İşgal Ederler. Gerek İslâm Öncesi Türk Devletlerinde Ve Gerekse Türk-İslâm Devletlerinde İsyan Hadiselerine Sık Sık Rastlanmıştır. Tarihimizin Bu Mühim Meselesini Ve Bu Fiillere Tatbik Edilen Müeyyideleri Anlamak, Yine Fiili Bir İsyan Söz Konusu Olmasa Dahi İcra Edilen Kardeş Katli Uygulamalarını Ve Siyaseten Katl Müessesesini İdrak Etmek, Bahse Konu Hukuki Mefhumlara Tarihi Gelişim Süreci İçerisinden Bakmayı Gerektirir.İtaat Beklentisinin Mutlak Olduğu Toplumlarda İsyan Sayılan Suçların Muhtevası Geniş, Unsurları Muğlak, Müeyyidesi Şedit, Muhakeme Vetiresi Sathidir. Buna Mukabil İtaat Beklentisinin Şartlı Olduğu Toplumlarda İsyan Sayılan Suçların Muhtevası Dar, Unsurları Net, Müeyyidesi Müsamahakar, Muhakeme Vetiresi Ciddidir.Bu Hakikat, Sadece Türk Ve İslâm Tarihi İçin Değil Fakat Batı Tarihi İçin De Aynen Geçerlidir. Zira İsyan Suçu, Tüm Siyasi Suçlar Gibi İçerisinde Vuku Bulduğu Cemiyette Geçerli Hakimiyet Telakkisi İle Yakından Alakalıdır. Bu Sebeple Denilebilir Ki İsyan Suçunun Tetkiki, Hakimiyet Telakkisinin İdraki İle Mümkündür.