Yakınçağ Siyasal Düşünceler Tarihi (9789754065879)

"Toplumun mutlulugu ve düskünlügü, ortak mülkiyet duygusunun yücelttigi ya da derinlestirdigi insanlarin mutlulugu ve düskünlügüdür. Toplumun istenci bu insanlarin istencinin ortak sonucudur. Vicdani, bir denge kuruldugunda o insanlarda soylu olan ve olmayan seylerin bir anlatimidir. Her insani topluluga yaptigi katkiya göre degerlendirebilirsek, toplumdan da bu insan için ne yaptigini sormaya ayni biçimde hakkimiz olur. Herkesin pay aldigi ve paylasmanin her insan için baslica bir öge oldugu biçim disinda, en büyük sayinin ya da herhangi bir büyük sayinin en büyük mutlulugu gerçeklesemez. Ama tek tek erkek ve kadinlarin yasadigi mutluluk disinda bir mutluluk yoktur; bunun gibi insanlarin ruhunu içeren ortak bir benlik yoktur. Bireylerin belirgin ve ayri kisiliklerinin uyum içinde gelisebildigi ve ortak bir basariya katkida bulunabildigi toplumlar vardir."L.T. Hobhouse, The Metaphysical Theoryofthe State "Insan kafasinda olusan tasarimlar da zorunlu olarak, deneyle dogrulugu kanitlanabilen ve maddi önverilerle bagli olarak maddi yasam sürecinin yüceltilmis biçimleridir. Ahlâk, din, metafizik, ideolojinin bütün geri kalan kesimi ve onlara karsilik düsen bilinç biçimleri, görüldügü gibi artik bagimsizliga benzeyen hiçbir özellige sahip degildirler. Ne tarihleri, ne gelismeleri vardir; ama insanlar maddi üretimlerini ve maddi iliskilerini gelistirerek, maddi varliklariyla birlikte düsüncelerini ve düsüncelerinin ürünlerini de degistirirler. Yasami belirleyen bilinç degildir, bilinci belirleyen yasamdir."K. Marks, F. Engels, The German Ideology